Zarar Vermenin Diğer Adı: Vandalizm
Vandalizm veya Vandallık nedir?
Vandalizm’in tarihinden bahsetmeden önce gelin bu terimler nedir ona bakalım:
Vandallık veya vandalizm, bilerek ve isteyerek, kişiye ya da kamuya ait bir mala, araca ya da ürüne zarar verme eylemidir.
TDK’ya göre Vandallık; Eski kültür ve sanat anıtlarını yakıp yıkma düşünce ve davranışı
Vandal; kırma, boyama, parçalama, yok etme, kesme, yakıcı madde atma, boya atma yoluyla sonucunu bilerek, kamunun veya bir başkasının sahiplendiği, önemsediği ve değerli bulduğu bir nesneye zarar veren kişidir.
TDK’ya göre Vandal; Miladın başlangıç yıllarında yaşayan ve Roma İmparatorluğu ile yaptığı savaşlarda acımasızlığı ile ün salan bir Doğu Germen halkı.
Vandalizm’in Çıktığı Devlet: Vandallar
Vandal Krallığı ya da Vandallar ve Alanlar Krallığı MS 435 ile MS 534 yılları arasında Kuzey Afrika ve Akdeniz adalarında Kral Genserik hükümdarlığı altında Cermen Vandallar tarafından kurulan krallıktır.
Vandalların yurtları ve asılları kesin olarak bilinememektedir. Zira bu kavime ait tarihi ve arkeolojik kaynaklar silik ve birbiriyle çelişmektedir. Bundan dolayı Vandalların yurtları ve asıllarıyla ilgili belirtilen fikirlerde herhangi bir kesinliğe rastlamak imkansıza yakındır.
Önceleri Roma ile ilişkilerinin tam olarak ne durumda olduğu belirsizliğini korurken, sonraki süreçte Roma’ya karşı düşmanca bir tutum sergiledikleri bilinmektedir.
Vandallar, MS 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'na diz çöktüren kabilelerden biri olarak Avrupa tarihinde ünlü bir geçmişe sahiptir.
Vandal Krallığı, 455 yılında Roma İmparatoru III. Valentinian’ın öldürülmesiyle onunla yapılan 442 tarihli antlaşmanın geçersiz olduğunu öne sürdü. Bu bahaneyle Gaiseric, Roma’ya sefer düzenledi ve şehir savunmasız olduğu için kolayca yağmalandı. Amaç, siyasi üstünlük sağlamak ve zengin ganimet elde etmekti.
Roma'nın yağmalanmasına atfen, sebepsiz yere zarar verme eylemine vandalizm denmeye başlanmıştır.
Günümüzde Vandalizm
Genellikle savaş veya siyasi karışıklık zamanlarında hasar ve yıkıma neden olmaya devam eden Vandalizm dünyanın birçok yerinde hâlâ bir sorundur. Duvar yazıları, duvar resimleri, kamu veya özel mülkiyete zarar verme gibi birçok biçim alabilir.
Bazı Örnekler:
Mona Lisa tablosuna pasta ve çorba fırlatılması
Van Gogh'un Ayçiçekleri Tablosuna "Domates Çorbalı" Saldırı
Tarihi eserlere ve yerlere yazılan yazılar
Trafik işaretlerine zarar verilmesi
Peki, siz de günlük hayatta Vandalizm örnekleri ile karşılaştınız mı?
Kaynakça:
Çok güzel bir yazı olmuş kalemine sağlıkkkk 🫂🫂 özellikle tarihi yapılara karşı yapılan vandallığa katlanamadığımı tekrardan hatırladım…